سلسله نشست های نقد هنر و رسانه ۲۵

آقای حمید یوسفی
مولف کتاب و مدیرعامل انجمن فرهنگی و هنری طراحان و تولیدکنندگان پوشاک مدارس ایران

منتقد:
دکتر ربابه غزالی
عضو هیئت علمی دانشگاه هنر دانشگاه الزهرا (س)

موضوع: نقد و بررسی کتاب الگوسازی طرح های مد کودکان و نوجوانان دختر، بر پایه سیستم سایزبندی بومی

خلاصه نشست

این جلسه در تاریخ 1401/09/14برگزار شد و آقای حمید یوسفی؛مولف کتاب «الگوسازی طرح های مد کودکان و نوجوانان دختر، بر پایه ی سیستم سایزبندی بومی» و مدیر عامل انجمن فرهنگی و هنری طراحان و تولیدکنندگان پوشاک مدارس ایران؛ به عنوان مهمان جلسه و خانم رباب غزالی؛ عضو هیئت علمی دانشکده هنر دانشگاه الزهرا (س)؛ به عنوان منتقد در جلسه حضور داشتند.

آقای یوسفی گفتند:

یکی از موضوعاتی که مورد توجه قرار گرفته طی سال‌های گذشته بحث صنایع خلاق فرهنگی هست و بحث صنایع نرم که برگرفته از فرآیندها و داده‌های فناوری‌های فرهنگی و نرم هستند، طی سال‌های گذشته از اهمیت خیلی ویژه‌ای برخوردار شده و خیلی از اندیشمندان موج چهارم را بعد از بحث اطلاعات و دانایی، موج خلاقیت یا عصر صنایع خلاق می‌دانند. خوب از آن‌جایی که طی اسناد بالادستی قرار بر این بود که حوزه فرهنگ و هنر بخش خصوصی توی بخش اجرا واگذار شود، انجمن فرهنگی و هنری پوشاک مدارس ایران به عنوان اولین مجموعه‌ای که موفق شد مجوز رسمی خودش را از وزارت فرهنگ و ارشاد اخذ بکند، در سال 98 تأسیس شد و با اهدافی مثل توانمندسازی نیروهای متخصص، پژوهش و تحقیق در مورد موضوعات متعدد مد لباس و سایر حوزه‌هایی که می‌توانست جزو اهداف اساسنامه‌ای و رسالت این مجموعه بشود، شروع به فعالیت کرد. یکی از موضوعاتی که افرادی که گرد هم آمدند به عنوان یک انجمن و یک اتاق فکر، موضوعات پژوهشی و بحث‌های آموزشی بود که در حوزه صنعت مد لباس به صورت خیلی گسترده‌ای بهش اجحاف شده بود و مغفول مانده بود. موضوعی که گاهاً به خاطر عدم تخصص افراد یا مدیران ما در این حوزه خیلی سرسری شمرده می‌شود و بهش پرداخته نمی‌شود. گاهاً ما برای این‌که بخواهیم یک موضوع را قابل درک بکنیم سراغ افزایش داده‌ها و اطلاعات خودمان نمی‌رویم، سعی می‌کنیم آن سوال را ساده بکنیم تا بتوانیم آن را درک بکنیم و این یکی از آفت‌هایی است که حوزه مد و لباس ما باهاش برخورد داریم. خوب اصلی‌ترین موضوع و انگیزه‌ای که می‌توانست مجموعه و شخص من را به این سمت سوق بدهد فقدان منابع آموزشی معتبر بومی که برگرفته از آن فرهنگ و اصالت ایرانی و اسلامی هستش و طی سال‌های گذشته خیلی کم بهش پرداخته شده، از طرفی خود صنعت مد لباس فارغ از ابعاد فرهنگی و اجتماعی و هویت‌سازی، ابعاد اقتصادی گسترده‌ای دارد و به شدت درآمدزا هست. برای همین کشورهایی که توانستند وارد این حوزه بشوند به صورت ثبتی، پایتخت‌های مُدی که در حال حاضر پرچمدار این حوزه هستند توانستند علی‌رغم این‌که منافع سرشار مادی برای کشور خودشان داشته باشند به نوعی فرهنگ و آن نوع و سبک زندگی خودشان را از طریق صادرات محصولات فرهنگی پوشاک به سایر کشورها صادر بکنند و انتقال بدهند.

خانم غزالی گفتند: با توجه به مواردی که در حوزه مباحث فضای نرم فرهنگی در کشور الان حضور دارد و این مسئله مسئله‌ای هست که من فکر می‌کنم خیلی از مؤسسات دغدغه‌مندی که در حوزه، حالا هم نهادهای دولتی، نهادهای خصوصی، در حوزه بحث علمی و اقتصادی، یکی از مواردی هست که می‌تواند توجه ویژه بهش، همان‌طور که آقای یوسفی بهش اشاره کردند می‌تواند تعالی بدهد، حالا هر کدام در حیطه خودش.

یوسفی در ادامه گفت:

تلاش کردیم در ابتدا این موضوع را به صورت یک گفتمان در جامعه ترویج بدهیم طی دو سال گذشته، با مسئولین مرتبط در حوزه‌های مختلفی صحبت کردیم برای این‌که بتوانیم جا بیندازیم ضرورت وجود همچین فناوری نرمی چقدر تأثیرگذار هست برای همه آن ابعاد مادی، معنوی و ارزشی که ما به دنبالش هستیم و اگر نگاه جدی به این موضوع نداشته باشیم عملاً توی این صنعت حرفی برای گفتن نخواهیم داشت. داده‌های حاصل از پژوهش طی ده سال گذشته براساس یک فرآیند تولید از دانش آموزان و کودکان بین 5 تا 18 سال دختر و پسر شکل گرفته و در گام اول هم این جمع آوری داده‌ها برای به دست آوردن موضوع سیستم سایزبندی نبوده اما این داده‌ها به قدری جامع و کامل شد که نهایتاً به این نتیجه رساند که این میزان از حجم داده‌ها می‌تواند به ما کمک بکند تا از طریق الگوریتم‌های مختلف و سازوکارهایی که وجود دارد بتوانیم به یک جمع‌بندی راجع به این برسیم و نهایتاً به این دستاورد برسیم. ببینید یکی از موضوعات اصلی فرآیند زنجیره تأمین و تولید پوشاک بحث سیستم سایزبندی هست، یکی از موضوعاتی که به شدت انحصاری است و در چند تا کشور از کشورهای دنیا وجود دارد و با تبلیغ و ترویج این سیستم در قالب منابع آموزشی و ترجمه آن در کشورهای مختلف یعنی باعث شده که مراکز علمی آن کشورهای هدف هم در اختیار کشورهای صاحب این فناوری باشند. خوب سال‌هاست، شاید بیش از 15 سال هستش که این بحث توی حوزه مد و لباس، البته قبل از مد و لباس در حوزه پوشاک مطرح بود و خوب نیازمند این بود که کارشناسان مختلف بیایند روی این موضوع کار بکنند، افرادی توی کشور آمدند و مقالاتی را در رابطه با اهمیت و ضرورت موضوع سیستم سایزبندی ارائه دادند و به واسطه آن پژوهش و تحقیقی که ما داشتیم می‌کردیم و داده‌هایی که جمع آوری می‌کردیم، چه از منابع داخلی و چه از منابع خارجی، توانستیم به این‌ها دسترسی پیدا بکنیم و در بخش‌های بعد توانستیم از تجربه آن‌ها استفاده بکنیم. اما سیستم سایزبندی چیه و کاربردش چیه و چه کمکی می‌تواند به فرآیند جریان سازی و در نهایت صنعت مد و لباس کشور داشته باشد؟ ببینید یکی از بحث‌هایی که توی تعیین و خرید یک لباس یا انتخاب یک لباس می‌توانیم برای عموم در نظر بگیریم بحث تن‌خور هست، یعنی شما زمانی که برای انتخاب یک لباس وارد یک فروشگاهی می‌شوید با موضوع تن‌خور مواجه هستید، برای این‌که ذهنمان را از واژه طراحی دور بکنیم در گام اول بتوانیم به درستی به این موضوع فکر بکنیم.

بعد از نقد و بررسی کتاب و توضیح ویژگی های مثبت و کاستی های کتاب، در  پایان خانم غزالی گفتند:

در حوزه لباس اسلامی مهم‌ترین مبحثی که حالا براساس آیات، روایات، مستنداتی که در حوزه دین گفته می‌شود همه این جزئیات و این هنر را بیاوریم تبدیل به فرم و شکل و الگویی بکنیم که واقعاً شکلش آن کالا تولید بشود، به منصه ظهور برسد و وجود داشته باشد، وجود فیزیکی داشته باشد، کلی صحبت که البته آن صحبت‌ها به جا بوده و حتماً ما به آن‌ها توجه می‌کنیم، نکته اصلی که می‌خواهم بگویم در حوزه لباس اسلامی ایرانی مطرح هست نگاه حکمت‌وار به حوزه لباس، چیزی که ما داریم، در مباحث علمی، دینی و اخلاقی‌مان داریم که الان دنیا دارد، حالا آن مد حلال را خیلی خوب مثال زدند آقای یوسفی، حتی مد اخلاقی، این مسئله هم دارد بُلد می‌شود، حتی در کشورهایی مثل آمریکا و ژاپن که یک مقاله‌ای در رابطه باهاش خواندم که دیدم به این مسئله فکر کرده که چه جوری ارزش‌های یک جامعه، ارزش‌های درست، ارزش‌های اسلامی می‌آید می‌رود در فرم لباس شکل می‌گیرد، فرم می‌گیرد و به فرم فیزیکی درمی‌آید که می‌شود ازش صحبت کرد.