به گزارش روابط عمومی مرکز مطالعات راهبردی ژرفا، گردهمایی برگزیدگان دوره تربیت اقتصادی نوجوان (دست‌رنج) در روز پنجشنبه دوم اسفند 1403، در سالن کافه کتاب مرکز مطالعات ژرفا، با حضور دکتر بذرافکن، استاد دانشگاه و معاون فرهنگی-اجتماعی سپاه پاسداران برگزار شد. این نشست به‌صورت حضوری و مجازی با هدف تبادل تجربیات، بررسی دستاوردها و ارائه راهکارهایی برای ادامه مسیر تربیت اقتصادی نوجوانان برگزار گردید.
معرفی اهداف و دستاوردهای دوره
در آغاز جلسه، حسن شریفی، مسئول میز آموزش و پرورش اندیشکده تعلیم و تربیت مرکز مطالعات ژرفا، به معرفی اهداف و ماموریت‌های این مرکز پرداخت. ایشان تاکید کردند که هدف اصلی دوره «دست‌رنج»، علاوه بر آموزش مفاهیم اقتصادی به نوجوانان، ایجاد فضایی برای پرورش تفکر انتقادی و توانمندسازی نسل نوجوان در حوزه اقتصادی است. این دوره‌ها به‌ویژه به دنبال کمک به تولید محتوای کاربردی و بومی‌شده بوده‌اند که نیازهای اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی نوجوانان ایرانی را پوشش دهند.
تجارب میدانی و نقدها
در ادامه، حاضران به اشتراک‌گذاری تجربیات خود در زمینه تدریس و فعالیت‌های تربیتی پرداختند. از جمله این تجربیات می‌توان به معرفی کتاب‌های «اقتصاددان فردا» به همت خانم حسین زاده و همکاران‌شان و «روزنگار من در عصر فناوری» و «هادی طریق؛ الگوی مصرف خانواده» اشاره کرد که نوشته خانم شکوهی هستند و در دسترس علاقه‌مندان قرار دارند. همچنین، تدریس خانم شکوهی در بسیج محلات، همکاری خانم آزادگان در تدوین جزوات کانون پرورش فکری کودک و نوجوان و فعالیت آنلاین ایشان برای دانش‌آموزان استان سیستان و بلوچستان و مشارکت و برگزاری نمایشگاه‌های دانش‌آموزی توسط خانم اسدیان و تلاش خانم محرر در این زمینه از جمله اقدامات مهم مخاطبان این دوره بودند.
با این حال، یکی از نقدهای برجسته‌ای که در این جلسه مطرح شد، کمبود محتوای بومی‌سازی‌شده و عدم تطابق برخی از منابع با نیازهای خاص فرهنگی و اقتصادی نوجوانان ایرانی در مناطق مختلف بود. برخی از حاضران به‌ویژه بر لزوم بازنگری در محتوای آموزشی و ایجاد منابع جدید متناسب با شرایط فرهنگی کشور تأکید کردند. این نقدها به‌طور واضح نشان می‌دهند که تولید محتوای بومی و متناسب با نیازهای واقعی جامعه، یکی از ضروریات اصلی در مسیر تربیت اقتصادی نوجوانان است.
چالش‌ها و فرصت‌ها در تربیت اقتصادی نوجوانان
دکتر بذرافکن، استاد اقتصاد سیاسی دانشگاه و معاون فرهنگی سپاه، در سخنان خود به تحلیل جایگاه ایران در اقتصاد جهانی و اثر آن در تربیت اقتصادی نوجوان پرداخت. ایشان بر لزوم توجه به ظرفیت‌های عظیم طبیعی کشور و استفاده از این منابع برای ایجاد فرصت‌های شغلی و اقتصادی برای نسل جوان تأکید کردند. دکتر بذرافکن همچنین اشاره داشت که در دنیای امروز، تفکر سرمایه‌داری جهانی سعی در القای احساس ناامیدی اقتصادی در میان نوجوانان دارد. از دیدگاه ایشان، باید اراده و مهارت‌های نوجوانان تقویت شوند تا آنان به کنشگران فعال و مؤثر در عرصه جهانی تبدیل شوند.
راهکارهای اجرایی و اهمیت محتوای بومی
در بخش بعدی جلسه، حاضران نظرات و پیشنهادات خود را برای بهبود دوره‌های تربیت اقتصادی مطرح کردند. یکی از اصلی‌ترین پیشنهادات، تولید محتوای آموزشی بومی و کاربردی برای نوجوانان بود. همچنین، استفاده از روش‌های نوین آموزشی نظیر بازی‌وارسازی، تجربه‌نگاری و الگوسازی از دیگر پیشنهادات مطرح‌شده بود. در این راستا، طرح اولیه «هسته‌های مباحثاتی جهادی معلمان» از سوی مرکز ژرفا معرفی شد که هدف آن، تولید و جمع‌آوری محتوای آموزشی در قالب‌های مختلفی مانند طرح درس، بازی، فیلم و کتاب‌های داستانی بر پایه گزیده مطالب دوره قبل است.
نگاه دینی-اسلامی در تربیت اقتصادی
آقای نوروزی، مدیر اندیشکده تعلیم و تربیت، در پایان جلسه به لزوم توجه به دیدگاه دینی-اسلامی در تربیت اقتصادی نوجوانان اشاره کردند. ایشان گفتند که نوجوان ایرانی به‌طور طبیعی عدالت‌طلب و آرمان‌گرا است و اگر معلمان از دیدگاه دینی و عدالت‌طلبانه وارد بحث تربیت اقتصادی شوند، نوجوانان انگیزه بیشتری برای پذیرش و اجرای مفاهیم اقتصادی پیدا خواهند کرد. این رویکرد می‌تواند کمک کند که نوجوانان در راستای تحقق اهداف اقتصادی، از جمله حمایت از تولید داخلی و مصرف کالای ملی، فعال شوند.
نوجوان فعال در عرصه‌های اقتصادی
این گردهمایی نشان‌دهنده تلاش‌های مستمر برای ارتقای سطح تربیت اقتصادی نوجوانان در کشور بود. با توجه به نقدها و پیشنهادات مطرح‌شده، به نظر می‌رسد که برنامه‌های آینده باید بر تولید محتوای بومی، استفاده از روش‌های نوین آموزشی و تقویت نگاه دینی-اسلامی در تربیت اقتصادی نوجوانان متمرکز شود. بدون شک، این رویکردها می‌توانند مسیر آینده تربیت اقتصادی را روشن‌تر کنند و نوجوانان را برای ایفای نقش‌های فعال در عرصه‌های اقتصادی آماده سازند.
