به گزارش روابط عمومی مرکز مطالعات راهبردی ژرفا، در عصر حاضر با توسعه فضای مجازی و افزایش سطح سواد رسانه ای افراد، افکار عمومی اهمیتی دو چندان یافته و این موضوع مورد علاقه و مطالعه مدیران و متخصصان حوزه های مختلف قرار گرفته است، به عبارت دیگر این حقیقت که پژوهشگران رشته های مختلف در تدوین دانش درباره افکار عمومی مشارکت داشته اند، حاکی از آن است که این موضوع در انحصار هیچ گرایش خاصی نیست و تمامی زمینه های پژوهشی و مدیریتی به نوعی با افکار عمومی و الگوهای ذهنی افراد جامعه سروکار دارند که نمود واقعی آن در شبکههای اجتماعی مشهود است، لذا یکی از ابعاد مهم حکمرانی در یک جامعه به شناخت افکارعمومی مردم آن جغرافیا اختصاص دارد که اثرات آن در فضای مجازی متجلی میشود.
اهمیت عواطف عمومی در فضای مجازی
از طرف دیگر، عواطف همواره از دیرباز جنبه مرموز و ناشناخته انسانها بوده و جایگاه مهمی در حیات اجتماعی افراد دارد، بنابراین پرداختن به عواطف به ضرورتی بنیادین در تعاملات انسانی تبدیل شده است، به نحوی که در فضای مجازی نیز تحلیل رفتار کاربران بدون درنظر گرفتن عواطف آنها ناقص بوده و ارزش چندانی ندارد. بنابراین برای رسیدن به جامعه آگاهی که توانمندی ذهنی و بصیرت لازم را در مواجهه با مشکلات و سختیها داشته باشند، باید به انتشار پیامها و مطالبی اقدام کرد که عواطفی از جمله اعتماد و امید را به مردم منتقل کند.
درهمین راستا، مقام معظم رهبری در امر رسانه همواره بر تولید و انتشار محتوای امیدبخش داخلی و افشای ذات واقعی دنیای غرب تاکید داشتهاند، بهنحوی که ایشان پس از صدور فرمان جهاد تبیین در مناسبتهای مختلف به عنوان سردمدار این الزام عملی، مثل همیشه با ادبیاتی خاص به توصیف و تفسیر دقیق مسائل پرداختهاند.
برهمین مبنا اندیشکده علوم داده مرکز مطالعات راهبردی ژرفا ضمن تکیه بر روش تحلیل عواطف متون، پستهای توییتری مقام معظم رهبری نسبت به عموم کاربران در پلتفرم ایکس را در بزنگاههای مهم واقع در بازههای زمانی مختلف بررسی کرده و به نتایج قابل توجهای دست یافته است.
قرابت محتوایی توییتر با وضعیت افکار عمومی
شبکه اجتماعی ایکس یا توییتر در جامعه ما بیشترین قشر نخبگانی را به خود اختصاص داده و منشا تحلیلهای موجود در فضای مجازی است، این پلتفرم به عنوان یک شبکه اجتماعی فراگیر و در دسترس برای عموم، نقش بسیار پررنگی در بیان عواطف و عقاید طیف وسیعی از کاربران اینترنت و شبکه های اجتماعی را در سالیان اخیر ایفا کرده است. برهمین مبنا به تازگی تحلیل عواطف در توییتر به یکی از حیطه های جذاب تحقیقاتی تبدیل شده است.
همچنین در برخی از تحقیقات همپوشانی تایم لاین(فضای عمومی) توییتر با واقعیت موجود، نشاندهنده اهمیت پژوهش دادههای توییتری است، به نحوی که براساس جدول انباشت خشم ذیل در ایام حوادث خشونتبار سال 1396 و 1398، نمودار روند تغییرات گونه عاطفی خشم کاربران توییتری به سمت بالا افزایش داشته است که همگرایی رفتارعمومی جامعه با عواطف کاربران این پلتفرم را نشان میدهد.
علاوهبرآن، تطابق نزدیک شاخص درصد کاربران توییتر با شاخص درصد مشترکین اینترنت نسبت به کل کشور در توزیع استانی (برگرفته از فصلنامه آماری جلد چهل و نهم سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی) و نسبت جمعیت توزیع شده در کشور براساس سرشماری نفوس و مسکن در سال 1395، به صورت مشهود اثبات میکند که شبکه اجتماعی توییتر برآیند مناسبی از وضعیت افکار عمومی را نشان میدهد و کنشگری مجازی اکثریت جمعیت نخبگانی کشور را به خود اختصاص داده است.
استخراج عواطف از متون چگونه است؟
دررابطه با اتخاذ عواطف از واژگان، روش دگرنمایی یا تعبیه واژه(word embedding) مورد استفاده قرار گرفته است، به نحوی که هر کلمه در این روش به صورت برداری در مختصات مشخص معین شده و برآیند بردارهای یکسان میتواند ما را به گونه عاطفی خاصی نزدیک کند.
براساس تصویر زیر، هر کلمهای براساس سن و جنسیت دارای بردار مخصوص به خود است که مختصات منحصر به فردی را به خود تخصیص میدهد، درهمین راستا نرمافزارهای متنکاوی با این روش به تحلیل گونه عاطفی متنهای منتشر شده در توییتر میپردازند که براساس تعارف اولیه، در این پژوهش 9 گونه عاطفی تعریف شده و مختصات برداری کلمات براساس آنها تطابق پیدا میکند.
غلبه گونه عاطفی اعتماد در بحران و سویه عاطفی شادی در پاسخ قاطع، راهبرد رهبری در بزنگاهها
در راستای کشف عواطف ناشی از پیامهای مقام معظم رهبری در بزنگاههای مختلف، هشت بازه زمانی مهم شامل ترور سپهبد شهید قاسم سلیمانی فرمانده سابق نیروی قدس سپاه پاسداران، حمله به پایگاه آمریکایی عین الاسد در عراق، حمله رژیم صهیونیستی به کنسولگری ایران در دمشق، عملیات وعده صادق1، ترور شهید اسماعیل هنیه، ترور شهید سیدحسن نصرالله، عملیات وعده صادق2 و نماز جمعه نصر به امامت آیت الله خامنهای(مدظله العالی) درنظر گرفته شده است.
پیامهای توییتری اکانت مقام معظم رهبری طی 24 ساعت پس از وقوع اتفاقات مذکور مورد تحلیل عواطف قرار گرفته که در قالب عواطف 9گانه از جمله اعتماد، تعجب، ترس، غم، انتظار، عصبانیت، شادی، نفرت و امید بررسی شده است؛ یافتهها نشان میدهد که رهبر انقلاب همواره در ایام حوادث درراستای حفظ اقتدار ملی جمهوری اسلامی ایران و هویت بین المللی محور مقاومت از ادبیات نارضایتی یا ناامیدی استفاده نکرده و عواطف ناشی از توییتهای ایشان در هنگام ترور رهبران مقاومت به سمت اعتماد و پس از عملیاتهای سپاه پاسداران به سوی شادی گرایش پیدا کرده است.
پیامهای توییتری اکانت مقام معظم رهبری طی 24 ساعت پس از وقوع اتفاقات مذکور مورد تحلیل عواطف قرار گرفته که در قالب عواطف 9گانه از جمله اعتماد، تعجب، ترس، غم، انتظار، عصبانیت، شادی، نفرت و امید بررسی شده است؛ یافتهها نشان میدهد که رهبر انقلاب همواره در ایام حوادث درراستای حفظ اقتدار ملی جمهوری اسلامی ایران و هویت بین المللی محور مقاومت از ادبیات نارضایتی یا ناامیدی استفاده نکرده و عواطف ناشی از توییتهای ایشان در هنگام ترور رهبران مقاومت به سمت اعتماد و پس از عملیاتهای سپاه پاسداران به سوی شادی گرایش پیدا کرده است.
بر همین مبنا طبق نمودار عکس عنکبوتی ذیل در توییتهای رهبر انقلاب پس از حمله به پایگاه آمریکایی عین الاسد در عراق، شاهد غلبه گونه عاطفی شادی و اعتماد در پیامهای رهبری هستیم.
پس ازحمله به پایگاه آمریکایی عین الاسد
حمله به کنسولگری جمهوری اسلامی ایران در دمشق، موجب انتشار پیامهایی با سویه عاطفی اعتماد و غم در اکانت توییتری مقام معظم رهبری شد، البته اندکی عصبانیت و نفرت نسبت به رژیم صهیونیستی نیز از پیامهای ایشان دریافت میشود، در ادامه پس از عملیات وعده صادق1 میزان قابل توجهای شادی از توییتهای رهبری گونه عاطفی میگردد که نشاندهنده ابعاد مهم اولین حمله مستقیم جمهوری اسلامی ایران به خاک رژیم صهیونیستی است.
پس از عملیات وعده صادق ۱
پس از شهادت اسماعیل هنیه رئیس دفتر سیاسی حماس، میزان گویه عاطفی اعتماد زیادی از پستهای توییتری آیت الله خامنهای(مدظله العالی) در کنار میزان کمی انتظار دریافت شد، به نحوی که حتی با شهادت سیدحسن نصرالله دبیرکل حزب الله لبنان نهتنها عواطفی از جمله غم و ترس مشاهده نشد، بلکه میزان اعتماد به اوج خود رسید که این امر نشاندهنده تزریق امید به جامعه و مدیریت افکارعمومی در مواقع بحران از سوی مقام معظم رهبری است.
پس از شهادت اسماعیل هنیه
پس از شهادت سیدحسن نصرالله
پس از عملیات وعده صادق 2 که همچنان رهبری در مصیبت عزای سید حسن نصرالله بودند، توییتهای ایشان علاوهبر شادی و اعتماد با غم از دست دادن یار دیرینه خود نیز همراه بود، به نحوی که حتی پس از نمازجمعه تاریخی ایشان در 13 مهرماه و حضور میلیونی ملت شریف ایران اسلامی که برخی از آن به عنوان وعده صادق3 یاد میکنند، توییتهای ایشان برخلاف سایر عملیاتهای سپاه پاسداران با سویه عاطفی غالب شادی همراه نبود که نشاندهنده الزام عزم جدی و استمرار مقابله با جنایتهای رژیم صهیونیستی در منطقه به ویژه لبنان و فلسطین است.
پس از نماز جمعه نصر
پس از عملیات وعده صادق 2
در مجموع اگر بخواهیم نقش مقام معظم رهبری را در تبیین وقایع مهم تحلیل کنیم، باید بر نشر عواطف وحدتآمیزی چون سویه عاطفی اعتماد و شادی در فضای مجازی بهعنوان بستر افکارعمومی جامعه تاکید کنیم، عواطفی که در توییتهای سایر کاربران توییتری کمرنگتر دیده میشود، به نحوی که براساس نمودارهای عنکبوتی زیر شاهد غلبه گونه عاطفی عصبانیت و غم در توییتهای کاربران با کلیدواژه «انتقام» هستیم، کلیدواژهای که میان جریانات مختلف سیاسی با گرایشات متناقض دارای مفهوم یکسانی بوده و حداکثر محتوای مرتبط با وقایع مدنظر را پوشش میدهد.
نموادر عواطف کاربران توییتر
نمودار تحلیل عواطف پیام های رهبری
نماز جمعه نصر رنگ سبز پاسخهای جمهوری اسلامی رنگ آبی ترورهای صورتگرفته رنگ قرمز
بنابراین، مقام معظم رهبری در راستای القای حقیقت موجود به افکارعمومی در پیامهای خود از ادبیاتی سرشار از سویه عاطفی اعتماد و شادی استفاده میکنند و گاهی گونه عاطفی انتظار از مسئولان و سویه عاطفی غم ناشی از ترور رهبران مقاومت نیز از سوی ایشان ایجاد میشود، که این راهبرد حکیمانه باید الگوی فعالان فضای مجازی به ویژه در شبکه اجتماعی توییتر باشد تا افکارعمومی تحت تاثیر عملیات روانی رسانههای دشمن و جریانات صهیونیستی قرار نگیرد.
انتهای پیام
