بررسی لایحه بودجه سال 1401 كل كشور

چکیده

•  ميليون ريال (۲۱۴۷ میلیارد و ۲۵۱ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان) است که ۵۴ درصد نسبت به قانون بودجه سال ۱۴۰۰(که ۱۳٫۹۴۳٫۲۲۴ میلیون ریال بوده است) افزايش داشته است.
• ، موضوع شیوع ویروس کرونا و تاثیراتی که بر فعالیت­های این حوزه داشته است، به نظر می­رسد بایستی در برنامه­های فصل گردشگری به ویژه در برنامه جذب گردشگران ورودی(با توجه به عدم برگزاری نمایشگاه­ها، جشنوراه­ها و رویدادهای تخصصی بصورت حضوری و یا برنامه تهیه و تبلیغ اقلام تبلیغاتی نیز با توجه به شیوه­های نوین تبلیغاتی به ویژه نسخه­های الکترونیک بایستی مورد بازنگری قرار گیرد) به کشور نسبت به بازبینی برنامه­های خروجی آن اقدام لازم صورت پذیرد.

• ۱- بودجه وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی

•  

با بررسی لایحه بودجه ۱۴۰۱ وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی و مقایسه آن با سالیان گذشته مشخص­ می­گردد متوسط افزایش بودجه این وزارتخانه طی سالیان گذشته میانگین ۱۰ درصد بوده است، در حالی در لایحه پیشنهادی با رشد ۵۴ درصدی بودجه پیشنهاد شده است. بررسی جداول بودجه نشان می‌دهد طی چهار سال اخیر بودجه این وزارتخانه از ۸۸۹ میلیارد تومان در سال ۹۷ به هزار و ۱۱۰ میلیارد تومان در سال ۹۸ و در سال بعد(۹۹) به هزار ۲۷۲ میلیارد تومان، درسال ۱۴۰۰ به ۱۳۹۴ میلیارد و در نهایت به ۲۱۴۷ میلیارد تومان در لایحه بودجه سال ۱۴۰۱ رسیده است.

نمودار شماره ۱: بودجه وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی(۵ سال گذشته)

در لایحه بودجه سال ۱۴۰۱ مجموع اعتبارات وزارت ميراث فرهنگي، گردشگري و صنايع دستي ۲۱٫۴۷۲٫۵۱۰ ميليون ريال (۲۱۴۷ میلیارد و ۲۵۱ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان) است که ۵۴ درصد نسبت به قانون بودجه سال ۱۴۰۰(که ۱۳٫۹۴۳٫۲۲۴ میلیون ریال بوده) افزايش داشته است.

الف: بررسی مجموع اعتبارات وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی(فصول سه گانه)

با بررسی مجموع اعتبارات وزارت، در بخش اعتبارات هزینه­ای و همچنین تملک دارایی­ های سرمایه­ای فصل میراث فرهنگی با ۱۱٫۲۳۲٫۳۹۰ میلیون ریال بیشترین میزان اعتبارات را به خود اختصاص داده است و پس از آن فصل گردشگری با ۶٫۵۶۶٫۹۱۰ میلیون ریال و در نهایت فصل صنایع دستی با مبلغی حدود ۲٫۱۱۵٫۷۲۰ میلیون ریال را در میان سه فصل مزبور قرار گرفته است.

جدول شماره ۲: مقایسه بودجه سال ۱۴۰۰ با ۱۴۰۱ فصول مختلف وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و میراث فرهنگی(مبالغ به میلیون ریال)

براساس نمودار شماره ۲ بيشترين اعتبار وزارتخانه به فصل ميراث فرهنگي و پس از آن فصل گردشگري و در نهايت فصل صنايع­دستي تعلق مي­گيرد. نمودار گوياي اين مطلب است که سهم هريك از بخش­هاي وزارت از بودجه پيشنهادي چه مقدار است.

نمودار شماره ۲: سهم اعتبارات هزينه­اي و تملك دارايي­هاي سرمايه­اي فصل­هاي ميراث فرهنگي،

صنايع دستي و گردشگري از مجموع سه فصل در لایحه بودجه سال ۱۴۰۱

۲- انطباق لایحه بودجه ۱۴۰۱ با سند چشم­انداز ۱۴۰۴

با بررسی مختصر وظایف اصولی تعیین شده در سند چشم­انداز ۱۴۰۴ کشور برای بخش میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری وظایف و اهداف تعیین شده در این بخش شامل موارد ذیل می­باشد:

تصوير توسعه گردشگري ايران در طول چهار برنامه چشم انداز:  با در نظر گرفتن حدود ۷۰۰ هزار نفر رقم پايه گردشگر ورودي به ايران در سال ۱۳۸۳ مطابق جدول ذيل بوده است.

جدول شماره ۴: میزان ورود گردشگران خارجی براساس یند چشم­انداز ۱۴۰۴

با توجه به اینکه تا پایان ۹ ماهه سال ۱۳۹۸ تعداد گردشگران ورودی به کشور حدود ۸٫۶۶۰٫۹۸۸  نفر بوده است و با بروز و گسترش پاندومی کرونا روند ورود گردشگری به کشور متوقف گردید، پیش­بینی می­گردید که تا پایان سال برنامه ششم به حدود ۱۲ میلیون می­رسید.

۳- حذف بودجه حفظ و نگهداری یادمان­های دفاع مقدس

از نکات قابل تامل در لایحه بودجه ۱۴۰۱ حذف بودجه حفظ و نگهداری یادمان­های دفاع مقدس که ستاد مرکزی راهیان نور متولی بزرگترین عملیات فرهنگی کشور است که طی سالیان گذشته ردیف مستقلی در بوجه کشور داشتند، اما در لایحه امسال ردیفی برای آن دیده نشده است.

نمودار شماره ۴: بودجه ستاد مرکزی راهیان نور کشور(۳ سال گذشته)

بودجه ستاد مرکزی راهیان نور کشور در طی سال­های گذشته از رقم ۹ میلیارد تومان در سال ۹۸ به حدود ۳۰ میلیارد تومان در سال ۱۴۰۰ رسیده بوده که طبق گزارشات ستاد این بودجه صرفا به منظور ایجاد، توسعه و حفظ و پاسداشت یادمان­های دفاع مقدس هزینه می­شده است. با بررسی جایگاه اردوهای ستاد راهیان نور و نقش که می­تواند در تعداد سفرهای داخلی جامعه داشته باشد، نقش و اهمین این موضوع را دو چندان می­کند. براساس سند چشم­انداز ۱۴۰۴ حوزه گردشگری بایستی تعداد افرادی که سفرهای داخلی داشته­اند به ۸۰ میلیون نفر برسد، که گردشگری دفاع مقدس با ۱۰ میلیون نفر دارای بیشترین نقش(در کنار گردشگری تجاری و طبیعت­گردی) در رسیدن به این مهم می­باشد. براساس آمارهای ستاد، تعداد زائران راهیان نور که هر ساله شاهد افزایش میانگین ۱۰ درصدی نسبت به سال قبل است از ۴۰۰ هزار نفر در سال ۱۳۸۴ به بیش از ۷ میلیون نفر تا قبل از آغاز شیوع ویروس کرونا یعنی اواخر بهمن ماه سال ۱۳۹۸ رسیده بوده است، موید این موضوع و نقش ستاد راهیان نور در توسعه و گسترش گونه­ای از انواع سفرهای داخلی جامعه می­باشد.

۴- جمع ­بندی

با بررسی کلیات لایحه بودجه ۱۴۰۱ نکته قابل تاملی که می­توان به آن اشاره داشت میزان اعتبارات لازم جهت اختصاص به برنامه ­های فرهنگی و اجتماعی(با رقم حدودی ۲۱ هزار میلیارد تومان و حدود ۸ درصد نسبت به سال ۱۴۰۰ کاهش داشته است) در مقابل سایر برنامه­های حاضر در لایحه می­باشد، در بودجه امسال ردیف­ های ۶۱ دستگاه فرهنگی و مذهبی در ذیل ۹ دستگاه تجمیع گردیده است. در واقع با یک مقایسه میان بودجه­های اختصاص یافته میان دستگاه­ های فرهنگی با سایر دستگاه­ ها، می­توان به این نتیجه رسید که متاسفانه موضوعات فرهنگی و اجتماعی از اولویت­های مسئولان نظام نبوده و این بی ­توجهی به مقوله فرهنگ می­تواند در آسیب­های اجتماعی فرهنگی که در جامعه داشته باشد خود را نشان دهد.

بودجه وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی برای سال ۱۴۰۱ درحالی بیش از ۵۰ درصد رشد داشته است که از ردیف‌های تفکیک‌شده‌ برنامه­های فصول مختلف زیرمجموعه این وزارتخانه در لایحه بودجه خبری نیست. در برنامه سال گذشته به ریز جداول مرتبط با برنامه و هزینه در هر فصل و ریزبرنامه­های هر فصل مشخص و معین گردیده بود که امکان نظارت و ارزیابی را تهسیل می­نمود این درحالی است که در لایحه ۱۴۰۱ این موضوع حذف گردیده و فصول به صورت کلی و بدون ارائه ریز سرفصل­ها ارائه گردیده که این موضوع باعث هزینه کرد بودجه خارج از برنامه خواهد بود.

متاسفانه در حوزه گردشگری با توجه بروز پاندومی کرونا، کلیه فعالیت­ها و مشاغل مرتبط با این حوزه با توقف کامل فعالیت­ها روبرو گردیده و در این زمینه طی دو سال گذشته حمایت شایسته­ای از فعالیت­ها و فعالین این بخش صورت نگرفته، که باعث خروج بسیاری از نیروی انسانی فعال در این حوزه به سایر حوزه­ها گردیده که مطمئنا در آینده و شروع فعالیت­های گردشگری با مشکل جدی نیروی انسانی دچار خواهد گردید، که لازم می­باشد در این زمینه وزارت تخصصی گردشگری برنامه عملیاتی مناسبی را داشته باشد.