سلسله نشست‌های إحیای جهاد سازندگی در مرکز مطالعات راهبردی ژرفا، توسط میز «سیاست‌گذاری گروه‌های جهادی و برنامه‌ریزی منطقه‌ای» اندیشکده اجتماعی مرکز ژرفا و همکاری «کتابخانه و دفتر ترویج فرهنگ جهادی کانون سنگرسازان بی‌سنگر» برگزار شد.
– کورش اکبری فرد؛ عضو هسته مطالعاتی دفتر ترویج فرهنگ جهادی
در اولین نشست در تاریخ چهارشنبه 21 مهرماه 1400، آقای اکبری فرد بیان داشت: برای رسیدن به نحوه احیای جهاد، نیازمند آشنایی با جهادسازندگی هستیم، زیرا هنوز کار قابل توجهی برای شناخت این نهاد انقلابی انجام نشده است. وی در ادامه نقشه راه مباحث را در قالب فرایند پنج مرحله‌ای شامل: 1) آشنایی با جهاد سازندگی، 2) ویژگی‌ها و بایستههای احیای جهاد سازندگی، 3) پاسخ به دو پرسش مطرح در مورد احیای جهادسازندگی، 4) بیان دقیق صورت مسأله فعلی دولت و 5) راه حل پیشنهادی عنوان کرد.
اکبری فرد برای شروع بحث از یک رویکرد نهادی برای شناخت جهاد سازندگی استفاده کرد و ابتدا از آرا و نظرات بنیانگذاران جهادسازندگی استفاده کرد. اولین پیامی که رهبر انقلاب عنوان میکنند این است: «ما در مشکلات باید متوسل شویم به مردم». نقش مردم در کمک دادن به نهاد بسیار جدی است به طوری که ایشان در تشکیل یک سازمان کشوری به مردم توجه دارند. همچنین ایشان می فرمایند: «فرزندان عزیز جهادی به تنها چیزی که باید فکر کنید استواری پایه های اسلامی است» ایشان در ادامه سخنان خود می گویند: «اگر ایران را بر پایه استقلال پی ریزی نکنیم هیچ کاری انجام نداده ایم». همچنین به نقل از آقای لاله زار در دیداری که با رهبر انقلاب داشته ایشان فرمودند: جهاد و سپاه دو بال انقلاب هستند و با وجود این دو بال کشور می تواند به تغییر و تحولات عظیمی دست پیدا کند. با توجه به سخنان گفته شده وظیفه جهاد سازندگی تنها به رفع محرومیت و جهاد در روستاها ختم نمی‌شود.
وی در ادامه به سخنان شهید بهشتی(ره) در ارتباط با ضعف سیستم اداری و بروکراسی حاکم بر کشور برای حل مسائل و همچنین صحبتهای سرلشگر بسیجی دکتر فیروزآبادی در زمینه تغییرات در تشکیلات اداری و نظامی مملکت از طریق تاسیس نهادهای انقلابی، اشاره دارند.
در ادامه، عضو هسته مطالعاتی دفتر ترویج فرهنگ جهادی، درباره بایستههای احیای جهاد سازندگی سخن گفت و موارد زیر را مطرح کرد:
- ایجاد اشباع نظری در مورد احیای جهاد سازندگی: با توجه به پژوهش‌های انجام شده در این حوزه اکثر پژوهشگران به زوایای ناشناخته‌ی جهاد اشاره کردند و از باقی پژوهشگران برای شناخت این نهاد انقلابی کمک خواستند. اما همچنان پژوهش‌های قابل توجهی از نظر کمی و کیفی در این حوزه انجام نشده و با کمبود دانش مواجه هستیم.
- میدان‌داری نخبگان میانی در احیای جهاد سازندگی: با استناد به کتاب رسم جهاد بیان شد که دانشجویان و مقامات محلی در نحوه‌ای از هماهنگی خارج از ساختار دولت با امام امت جهاد را تشکیل دادند.
- توجه به تجربیات گذشته در این زمینه: با استناد به اهمیت تجربه در کلام امیر المومنین علیه السلام به تجربیات حجت السلام و والمسلمین تقوی (نماینده سابق ولی فقیه در جهاد کشاورزی) و شهید حسینعلی عظیمی اشاره شد و لزوم توجه به شکست ها و عبرت های آن بیان شد (عظیمی به عنوان اولین احیاگر جهادسازندگی که عمر خود را صرف شناخت جهاد، آشنایی جامعه با جهادسازندگی و ساخت الگوهای متعدد از تجربیات جهاد کرد مورد تقدیر و تجلیل کارشناسان برنامه قرار گرفت).
- توزیع اطلاعات تولید شده و ارائه درکی صحیح از جهاد سازندگی: با توجه به آگاهی کم جامعه از جهادسازندگی و ارائه نسخه های ناقص و منحرف برای احیای جهادسازندگی لازم است عموم جامعه به عنوان کنشگران اصلی این صحنه نسبت به جهادسازندگی آگاهی پیدا کنند.
اکبری فرد در پاسخ به این سؤال که با توجه به حضور کنشگران سیاسی حاضر در صحنه، آیا سازمان‌های دیگر می‌توانند ظرف مناسبی برای احیای جهادسازندگی به صورت یک سازمان باشند؟ گفت: با توجه به بیانات بنیانگذاران جهاد سازندگی، این نحوه از اداره با هرگونه بروکراسی تعارض دارد. بنابراین هیچ کدام از سازمان‌های بروکرات نمی توانند ظرف مناسبی برای این نوع از سازمانها باشند مگر آنکه ساختار خود را به طور کلی دستخوش تغییر کنند و این در این مدت اندک ممکن نیست. 
در ادامه وی به پاسخ در مورد سوال مطرح شده در بین کنشگران سیاسی حاضر در صحنه پراخت. وی در پاسخ این سوال که برخی مسئولین به پژوهشگران و پیشکسوتان اشکال میگیرند که «جهاد یک موجود دست نیافتنی و مقدس است و با این فرض امکان احیای جهاد نیست» گفت: تقدس جهاد ریشه در تفکر امام خمینی (ره) دارد و این چیزی نیست که امروز توسط افرادی ایجاد شده باشد. از طرفی تعارضی بین مقدس بودن و در دسترس بودن وجود ندارد. آنچه که مدنظر پژوهشگران و پیشکسوتان این عرصه است، دقت لازم و استفاده از اصول محکم در تصمیمات به جای ایجاد سازمان های ناگهانی و بدون برنامه ریزی قبلی است.
اخیراً ابهاماتی در بین کارشناسان و پیشکسوتان ایجاد شده و می‌گویند با توجه به فرمایشات ریاست محترم جمهور مبنی بر احیای جهادسازندگی، دیگر جایی برای نظرات کارشناسی نیست و ما باید آن را بپذیریم. در پاسخ به این ابهام اکبری فرد گفت: بر اساس توجه ریاست محترم جمهور به مجامع نخبگانی، قطعاً ایشان به نظرات پیشکسوتان و پژوهشگران این حوزه، حتی در صورت مخالف بودن با فرمایش ایشان توجه ویژه خواهند داشت. عضو هسته مطالعاتی دفتر ترویج فرهنگ جهادی ادامه داد، به نظر می رسد، دستور جناب آقای رئیسی جمهور در حال حاضر نیز ناظر به احیای مأموریت های جهادسازندگی بوده، نه احیای یک سازمان به نام جهاد سازندگی.
اکبریفرد با تحلیل بیانات ریاست محترم جمهور در ارتباط با تصمیم احیای جهاد سازندگی، در سه زمینه‌ی احیای روستاها و جلوگیری از مهاجرت، حمایت از گروه های جهادی و تبیین و عینیت بخشی گفتمان تحول، افزود: احیای جهادسازندگی به مثابه یک انقلاب است، در حالی که ما در این مرحله نیازمند اصلاحات هستیم. با استفاده از طرح‌های اجرایی یا نزدیک به اجرا که برای هر سه موضوع مطروحه توسط پژوهشگران و پیشکسوتان آماده شده می توانیم وضعیت کشور را بهبود بخشیم و توانمندسازی به سمت احیای جهاد سازندگی (انقلاب) حرکت کنیم. احیای جهادسازندگی یک پروژه بلند مدت بوده و برای انجام این مهم نیازمند راه اندازی نهضت مطالعات جهادسازندگی هستیم.
وی در پایان از کنشگران سیاسی حاضر در صحنه به خصوص ریاست محترم جمهوری درخواست کرد تا فضایی عقلانی، به دور از حاشیه‌های هیجانی برای یک تصمیم درست ایجاد کنند تا صاحب نظران بدون عجله و پیش فرض‌های نادرست نظر کارشناسی خود را اعلام کنند. اکبریفرد همچنین تأکید داشت با جریان‌هایی که این تفکر را تبلیغ و صاحب نظران را وادار به پذیرش وضع موجود میکنند مقابله شود.
